Hệ thống MES là giải pháp tối ưu giúp doanh nghiệp sản xuất quản lý và điều hành quy trình từ lập kế hoạch đến thực thi. Với 7 chức năng cốt lõi, MES cải thiện hiệu suất, theo dõi sản xuất thời gian thực và tăng tính linh hoạt. Cùng A.I Tech khám phá lợi ích của MES và cách triển khai MES hiệu quả cho doanh nghiệp của bạn trong bài viết dưới đây!
Hệ thống MES là gì?
Hệ thống MES (Manufacturing Execution System) là một hệ thống phần mềm quản lý sản xuất, có nhiệm vụ giám sát và điều hành quy trình sản xuất trong thời gian thực. MES giúp kết nối các hoạt động sản xuất từ lập kế hoạch cho đến thực thi, nhằm đảm bảo hiệu suất, chất lượng, và tính linh hoạt của quy trình sản xuất trong doanh nghiệp.
MES hoạt động như một cầu nối giữa hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) và các thiết bị sản xuất, từ đó giúp tích hợp thông tin giữa các bộ phận sản xuất, kinh doanh và quản lý. Với MES, doanh nghiệp có thể kiểm soát các quy trình từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng, giảm thiểu lãng phí, tối ưu hóa tài nguyên và đáp ứng các yêu cầu sản xuất.
7 chức năng chính của hệ thống MES trong sản xuất
Hệ thống MES được thiết kế để quản lý toàn bộ chuỗi giá trị sản xuất, bao gồm từ lập kế hoạch, điều phối, thực thi, và giám sát các hoạt động trong nhà máy. Dưới đây là 7 chức năng cốt lõi của hệ thống phần mềm MES:
1. Thiết lập kế hoạch sản xuất
MES không chỉ hỗ trợ lập kế hoạch ở việc xác định khối lượng sản phẩm cần sản xuất, mà còn chi tiết hóa từng bước công việc, bao gồm phân bổ máy móc, công nhân, và thời gian thực hiện. MES cho phép tối ưu hóa quy trình này thông qua việc tính toán và sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các lệnh sản xuất, đảm bảo tính nhất quán và hiệu quả.
Ngoài ra, MES còn giúp điều chỉnh kế hoạch sản xuất khi có sự thay đổi về nhu cầu thị trường hoặc nguồn lực, nhờ đó doanh nghiệp có thể tối ưu hóa được hoạt động sản xuất.
2. Phân phối các yêu cầu sản xuất
Sau khi kế hoạch được thiết lập, hệ thống MES sẽ tự động phân phối các yêu cầu sản xuất đến từng bộ phận hoặc máy móc liên quan. Việc này đảm bảo rằng tất cả các thiết bị và công nhân đều nhận được đúng thông tin, nắm bắt được tiến độ công việc, những điều chỉnh cần thiết và các yếu tố ngoại vi ảnh hưởng đến sản xuất.
3. Thực thi các yêu cầu sản xuất
MES không chỉ đóng vai trò trong việc lập kế hoạch mà còn là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ trong quá trình thực thi sản xuất. Các yêu cầu từ kế hoạch sản xuất sẽ được MES triển khai xuống tầng sản xuất, giúp kiểm soát từng bước trong quy trình.
Với khả năng tích hợp với các thiết bị và hệ thống tự động hóa, MES theo dõi và điều chỉnh sản xuất một cách liên tục, đảm bảo mọi quy trình diễn ra đúng tiến độ và chất lượng sản phẩm luôn đạt chuẩn.
4. Quản lý các thông số xác định sản phẩm
MES giúp quản lý và lưu trữ các thông số kỹ thuật của sản phẩm một cách chính xác, từ đó đảm bảo rằng các lô sản phẩm được sản xuất đúng với tiêu chuẩn đề ra. Những thông số này có thể bao gồm kích thước, chất liệu, màu sắc, và các tiêu chuẩn chất lượng khác.
Việc theo dõi này giúp đảm bảo tính nhất quán của sản phẩm, giảm thiểu sai sót và rủi ro do lỗi kỹ thuật trong quá trình sản xuất.
5. Theo dõi và điều độ sản xuất thời gian thực
Một trong những tính năng nổi bật của MES là khả năng theo dõi và điều chỉnh quy trình sản xuất trong thời gian thực. Nhờ tích hợp với các thiết bị IoT, hệ thống MES có thể thu thập dữ liệu từ máy móc và cung cấp cho quản lý cái nhìn tổng thể về toàn bộ quá trình sản xuất.
Điều này giúp doanh nghiệp phát hiện và xử lý các vấn đề ngay lập tức, từ đó giảm thiểu thời gian trống của máy móc và tăng hiệu suất làm việc.
6. Thu thập và phân tích dữ liệu từ sản xuất
MES có khả năng thu thập và phân tích dữ liệu sản xuất một cách chi tiết, từ thời gian chu kỳ sản xuất đến năng suất của từng công nhân. Dữ liệu này sau đó được tổng hợp để đưa ra các báo cáo chi tiết về tình hình sản xuất, hiệu suất máy móc, và chất lượng sản phẩm.
Việc phân tích dữ liệu giúp doanh nghiệp có cơ sở để cải tiến quy trình sản xuất, giảm thiểu lỗi và tối ưu hóa các hoạt động liên quan.
7. Phân tích hiệu suất máy móc, thiết lập kế hoạch bảo trì
MES cho phép doanh nghiệp theo dõi tình trạng hoạt động của máy móc theo thời gian thực và đưa ra cảnh báo khi có dấu hiệu bất thường. Thông qua việc phân tích dữ liệu, MES giúp xác định thời điểm bảo trì máy móc hợp lý, tránh trường hợp hỏng hóc đột xuất gây ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất.
Ngoài ra, việc bảo trì dựa trên dữ liệu thực tế còn giúp kéo dài tuổi thọ của máy móc, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất.
Lợi ích khi ứng dụng hệ thống quản lý sản xuất MES trong công nghiệp
Việc triển khai MES mang lại nhiều lợi ích vượt trội cho doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành công nghiệp sản xuất:
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất: MES giúp theo dõi toàn bộ quy trình từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng, giảm thiểu lãng phí và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
- Giảm thiểu sai sót trong sản phẩm: Với khả năng giám sát thời gian thực, MES giúp phát hiện và xử lý các vấn đề ngay lập tức, từ đó giảm thiểu sự cố và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Ứng dụng hệ thống MES có thể giúp doanh nghiệp giảm 18% sản phẩm lỗi..
- Nâng cao tính linh hoạt trong sản xuất: MES cho phép doanh nghiệp điều chỉnh sản xuất nhanh chóng theo nhu cầu thị trường, đồng thời tối ưu hóa tài nguyên sử dụng, MES giúp giảm thời gian chu kỳ sản xuất trùng bình tới 45%.
- Tích hợp dễ dàng với các hệ thống khác: MES có thể tích hợp với hệ thống ERP và các thiết bị IoT, giúp đồng bộ hóa thông tin giữa các phòng ban, từ quản lý sản xuất đến tài chính và nhân sự. Giúp giảm thời gian nhập liệu hơn 75%.
- Cải thiện khả năng lập kế hoạch và dự báo: Dữ liệu từ MES giúp doanh nghiệp có cái nhìn chính xác về tình hình sản xuất, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp.
Làm sao để triển khai hệ thống MES hiệu quả?
Việc triển khai MES không chỉ đơn giản là cài đặt phần mềm, mà cần một kế hoạch chiến lược chi tiết để đảm bảo sự tương thích và hiệu quả cao nhất. Để tối ưu hóa quy trình sản xuất, doanh nghiệp cần nắm rõ các yếu tố then chốt từ đánh giá nhu cầu đến đào tạo nhân viên và tích hợp hệ thống. Dưới đây là 5 bước cần thiết để triển khai hệ thống MES hiệu quả.
- Đánh giá nhu cầu doanh nghiệp: Trước khi lựa chọn giải pháp MES, doanh nghiệp cần đánh giá kỹ nhu cầu của mình về quản lý sản xuất. Các yếu tố như quy mô, loại hình sản xuất, và mức độ tự động hóa cần được xem xét để chọn lựa giải pháp phù hợp.
- Lựa chọn nhà cung cấp uy tín: Một hệ thống MES hiệu quả phụ thuộc vào khả năng tích hợp và sự hỗ trợ từ nhà cung cấp. Doanh nghiệp nên chọn các nhà cung cấp có kinh nghiệm và khả năng tùy chỉnh hệ thống theo yêu cầu cụ thể.
- Đào tạo nhân viên: Để hệ thống MES hoạt động tối ưu, nhân viên cần được đào tạo kỹ lưỡng về cách sử dụng hệ thống và hiểu rõ các quy trình sản xuất được quản lý bởi MES.
- Tích hợp với các hệ thống khác: MES cần được tích hợp một cách mượt mà với các hệ thống quản lý khác như ERP, SCADA, và các hệ thống IoT trong nhà máy. Điều này đảm bảo rằng thông tin được truyền tải chính xác và kịp thời giữa các phòng ban.
- Theo dõi và cải tiến liên tục: Sau khi triển khai MES, doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi hoạt động của hệ thống và thực hiện các điều chỉnh cần thiết để đảm bảo hiệu quả sản xuất cao nhất.
Lời kết
Qua những chia sẻ trên của A.I Tech, có thể thấy hệ thống MES là một phần mềm không thể thiếu trong ngành sản xuất ngày nay, giúp doanh nghiệp quản lý quy trình sản xuất hiệu quả hơn, giảm thiểu lãng phí, và tối ưu hóa năng suất. Việc triển khai MES cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ đánh giá nhu cầu đến lựa chọn nhà cung cấp và đào tạo nhân viên. Một hệ thống MES được triển khai đúng cách sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong việc nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh trên thị trường.
