Trong thời đại công nghệ bùng nổ như hiện nay, điện toán đám mây (Cloud Computing) đã và đang khẳng định vị thế là một trong những giải pháp công nghệ tiên tiến, mang đến vô vàn lợi ích cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Vậy công nghệ này là gì? Nó mang đến những lợi ích gì và ưu nhược điểm nào? Qua bài viết này A.I Tech sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về, giúp bạn hiểu rõ hơn về điện toán đám mây và tiềm năng to lớn của nó.
Điện toán đám mây là gì?
Điện toán đám mây (Cloud computing) là một mô hình công nghệ thông tin, hoạt động dựa trên nguyên tắc chia sẻ tài nguyên máy tính đã được ảo hóa, giúp tối ưu hóa việc sử dụng các tài nguyên này. Các tài nguyên như lưu trữ, băng thông, máy chủ ảo và ứng dụng phần mềm được cung cấp dưới dạng dịch vụ cho người dùng cuối thông qua Internet. Nhờ đó, người dùng có thể truy cập vào tài nguyên phần cứng và phần mềm theo nhu cầu mà không cần phải đầu tư vào việc mua sắm, lắp đặt và bảo trì chúng.
Ví dụ về điện toán đám mây mà bạn dùng hàng ngày đó là Google drive, Onedrive, iCloud,… Đây là những dịch vụ lưu trữ phổ biến, bạn chỉ cần đăng ký tài khoản và có thể lưu file trên đó, bây giờ bạn có thể đi bất cứ đâu, bất ký khi nào cũng có thể truy cập vào file chỉ cần thiết bị kết nối với internet.
Lợi ích của điện toán đám mây
Xu hướng điện toán đám mây đang trở thành một công nghệ quan trọng, được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Với những ưu điểm vượt trội, công nghệ này mang lại nhiều lợi ích cho cả cá nhân và doanh nghiệp.
Nhanh chóng tiện lợi
Điện toán đám mây mang lại lợi ích to lớn về tốc độ và sự thuận tiện. Trước hết, công nghệ này cho phép doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nhiều công nghệ tiên tiến, giúp đổi mới và phát triển sản phẩm, dịch vụ một cách nhanh chóng. Với khả năng thu thập tài nguyên điện toán, lưu trữ, cơ sở dữ liệu một cách linh hoạt, cùng các dịch vụ tiên tiến như IoT, trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu, machine learning, doanh nghiệp có thể triển khai các giải pháp công nghệ mới một cách gọn nhẹ và nhanh chóng.
Thứ hai, đám mây cho phép các doanh nghiệp rút ngắn đáng kể thời gian từ ý tưởng đến hoàn thiện sản phẩm. Bởi có thể nhanh chóng huy động nguồn lực công nghệ cần thiết, tiến hành thử nghiệm, kiểm tra ý tưởng mới để cải thiện trải nghiệm khách hàng và chuyển đổi mô hình kinh doanh. Quá trình này nhanh hơn nhiều lần so với các phương thức truyền thống do không cần đầu tư hạ tầng công nghệ đắt đỏ.
Quy mô linh hoạt
Điện toán đám mây mang đến khả năng mở rộng nguồn lực công nghệ thông tin một cách linh hoạt, giúp doanh nghiệp dễ dàng thích ứng với những thay đổi đột ngột về nhu cầu sử dụng. Thay vì đầu tư vào cơ sở hạ tầng tốn kém và có thể trở nên lỗi thời, doanh nghiệp có thể linh hoạt điều chỉnh tài nguyên đám mây theo nhu cầu thực tế, và chỉ trả phí cho những tài nguyên được sử dụng, loại bỏ tình trạng lãng phí chi phí cho phần cứng và phần mềm dư thừa
Ví dụ: Trong mùa mua sắm cao điểm, các website thương mại điện tử có thể chứng kiến lượng truy cập tăng đột biến. Nhờ điện toán đám mây, họ có thể dễ dàng tăng quy mô máy chủ ảo và dung lượng lưu trữ để đáp ứng nhu cầu truy cập cao, đảm bảo website hoạt động ổn định và trơn tru mà không lo gián đoạn trải nghiệm khách hàng. Sau mùa cao điểm, họ có thể thu hẹp quy mô tài nguyên, tiết kiệm chi phí hiệu quả.
Tiết kiệm chi phí
Một trong những lợi ích lớn nhất khi áp dụng điện toán đám mây là khả năng tiết kiệm chi phí đáng kể cho doanh nghiệp. Trước đây, các doanh nghiệp phải đầu tư một khoản chi phí cố định lớn cho hạ tầng công nghệ như trung tâm dữ liệu, máy chủ vật lý. Với đám mây, các chi phí cố định này được thay thế bằng mô hình chi phí biến đổi – doanh nghiệp chỉ phải trả tiền cho các tài nguyên công nghệ mà họ thực sử dụng.
Không những vậy, nhờ hiệu quả kinh tế theo quy mô, dịch vụ đám mây của các nhà cung cấp lớn thường có chi phí biến đổi thấp hơn nhiều so với việc doanh nghiệp tự đầu tư riêng. Điều này giúp họ tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể, đặc biệt là với các doanh nghiệp vừa và nhỏ không có đủ nguồn lực triển khai hạ tầng công nghệ riêng.
Triển khai trên toàn cầu trong thời gian ngắn
Một lợi thế đáng kể khác của điện toán đám mây là khả năng triển khai ứng dụng, dịch vụ trên phạm vi toàn cầu chỉ trong vài phút. Các nhà cung cấp đám mây lớn như AWS, Microsoft Azure, Google Cloud đều sở hữu hạ tầng trung tâm dữ liệu đặt rải rác khắp các khu vực địa lý trên thế giới. Nhờ vậy, khách hàng có thể dễ dàng triển khai ứng dụng tới bất kỳ khu vực nào chỉ với vài thao tác trên giao diện quản lý đám mây.
Khả năng triển khai toàn cầu nhanh chóng này giúp doanh nghiệp thâm nhập thị trường mới một cách linh hoạt, đáp ứng nhu cầu của khách hàng tại mọi vùng miền. Ứng dụng được đặt tại các trung tâm dữ liệu gần vị trí người dùng giúp giảm thiểu độ trễ, nâng cao trải nghiệm sử dụng. Điều này rất quan trọng với các dịch vụ trực tuyến phổ biến như website, streaming media, game online,..
An toàn, liên tục và bảo mật cao
Tính an toàn, liên tục hoạt động và bảo mật thông tin luôn là những yêu cầu hàng đầu đối với bất kỳ hệ thống công nghệ thông tin nào. Điện toán đám mây không chỉ đáp ứng mà còn vượt trội về các tiêu chí này nhờ cơ sở hạ tầng hiện đại và các lớp bảo mật đa dạng, chuyên nghiệp.
Trước hết, các nhà cung cấp dịch vụ đám mây thường sở hữu hệ thống trung tâm dữ liệu quy mô lớn với máy chủ vật lý hiện đại. Cơ sở hạ tầng như nguồn điện, đường truyền cáp quang, hệ thống phòng cháy chữa cháy được triển khai đầy đủ để đảm bảo hoạt động liên tục, không gián đoạn. Các trung tâm dữ liệu này thường được đặt tại nhiều vùng địa lý khác nhau nhằm phòng ngừa rủi ro thiên tai hoặc sự cố khu vực.
Bên cạnh đó, các giải pháp đám mây được xây dựng dựa trên kiến trúc đa lớp bảo mật chuyên sâu với nhiều cơ chế như: bảo mật vật lý, bảo mật mạng, kiểm soát truy cập, giám sát hoạt động, mã hóa dữ liệu,… Các biện pháp này được vận hành bởi đội ngũ chuyên gia an ninh mạng giàu kinh nghiệm của các nhà cung cấp đám mây lớn.
Phân loại điện toán đám mây
Hệ thống Công nghệ điện toán đám mây có thể được phân loại theo hai cách chính: mô hình dịch vụ và mô hình triển khai.
Phân loại theo mô hình cung cấp
Mô hình dịch vụ điện toán đám mây xác định loại tài nguyên và dịch vụ mà nhà cung cấp đám mây cung cấp cho người dùng. Ba mô hình dịch vụ phổ biến nhất là:
Phần mềm dưới dạng dịch vụ – SaaS
SaaS là một trong ba mô hình dịch vụ chính của điện toán đám mây. Với mô hình này, phần mềm ứng dụng được cung cấp dưới dạng dịch vụ cho người dùng trên nền tảng đám mây. Nhà cung cấp đám mây sẽ đảm nhận toàn bộ việc lưu trữ, quản lý, bảo trì và cập nhật phần mềm giúp khách hàng.
SaaS mang đến cho người dùng trải nghiệm sử dụng phần mềm trực tuyến một cách thuận tiện và đơn giản, không cần phải quan tâm đến các vấn đề kỹ thuật liên quan đến cơ sở hạ tầng hay bảo trì hệ thống phần mềm. Thay vì phải cài đặt và vận hành phần mềm trên máy tính của mình, người dùng truy cập các ứng dụng SaaS thông qua giao diện web hoặc ứng dụng di động. Các ứng dụng điển hình của SaaS bao gồm email web, lưu trữ lưu trữ đám mây, phần mềm văn phòng trực tuyến, phần mềm quản lý quan hệ khách hàng (CRM), v.v.
Nền tảng dưới dạng dịch vụ – PaaS
PaaS là mô hình điện toán đám mây cung cấp môi trường phát triển, kiểm thử và triển khai ứng dụng trên một cơ sở hạ tầng đám mây. Với PaaS, nhà cung cấp đám mây đảm nhiệm toàn bộ công tác quản lý hệ thống phần cứng, hệ điều hành, phần mềm cơ sở như máy chủ ứng dụng, cơ sở dữ liệu, công cụ phát triển,… để nhà phát triển phần mềm có thể tập trung hoàn toàn vào việc xây dựng và triển khai ứng dụng của mình.
PaaS giúp rút ngắn đáng kể chu kỳ phát triển, kiểm thử và triển khai ứng dụng bằng cách tự động hóa nhiều tác vụ quản lý, cấu hình hệ thống. Nhà phát triển có thể dễ dàng truy cập công cụ lập trình, thư viện, dịch vụ, cơ sở dữ liệu đã được tích hợp sẵn trên nền tảng PaaS. Họ chỉ cần tập trung vào viết mã nguồn và triển khai ứng dụng, không phải bận tâm đến các khía cạnh hạ tầng, quản trị hệ thống hay vấn đề về tài nguyên phần cứng.
Các nền tảng đám mây PaaS phổ biến hiện nay bao gồm AWS Elastic Beanstalk, Google App Engine, Microsoft Azure App Service,… Đây là lựa chọn hợp lý giúp các công ty công nghệ, doanh nghiệp phần mềm tăng tốc quá trình đổi mới sáng tạo, nhanh chóng phát triển ứng dụng mới để đáp ứng kịp thời nhu cầu khách hàng.
Cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ – IaaS
IaaS là mô hình điện toán đám mây cung cấp tài nguyên công nghệ thông tin cơ bản như máy ảo, lưu trữ, băng thông mạng và tài nguyên tính toán để khách hàng có thể triển khai và vận hành các phần mềm, hệ thống của riêng mình. Với mô hình này, nhà cung cấp đám mây đảm nhiệm quản lý toàn bộ hạ tầng vật lý bao gồm máy chủ, lưu trữ, thiết bị mạng, nhà máy điện và cơ sở vật lý.
IaaS mang đến mức độ linh hoạt, kiểm soát cao nhất trong việc quản lý, vận hành các tài nguyên công nghệ thông tin. Khách hàng sử dụng IaaS có quyền truy cập và điều khiển trực tiếp các máy chủ ảo, dịch vụ lưu trữ và các thành phần mạng theo nhu cầu. Bên cạnh đó cũng có thể tự triển khai và cấu hình các hệ điều hành, phần mềm ứng dụng theo ý muốn trên môi trường ảo hóa. So với hai mô hình SaaS và PaaS, IaaS đem lại cho khách hàng mức độ linh hoạt và quyền kiểm soát cao nhất.
Phân loại theo phương án triển khai
Mô hình triển khai điện toán đám mây xác định cách thức mà cơ sở hạ tầng đám mây được sở hữu và vận hành. Ba mô hình triển khai phổ biến nhất là:
Public Cloud
Đám mây công cộng (Public Cloud) là mô hình điện toán đám mây phổ biến nhất hiện nay, trong đó các nguồn tài nguyên điện toán như máy chủ, lưu trữ, ứng dụng được đặt tại các trung tâm dữ liệu của nhà cung cấp đám mây và chia sẻ cho nhiều khách hàng sử dụng chung. Các nhà cung cấp đám mây sẽ quản lý và vận hành toàn bộ hạ tầng điện toán đám mây này.
Doanh nghiệp không cần phải đầu tư ban đầu về hạ tầng công nghệ mà vẫn có thể truy cập, sử dụng các tài nguyên điện toán, phần mềm theo nhu cầu với mức phí hợp lý theo hình thức đăng ký thuê bao. Public Cloud có khả năng mở rộng quy mô tài nguyên linh hoạt, đáp ứng kịp thời những thay đổi về nhu cầu sử dụng.
Tuy nhiên, Public Cloud cũng đặt ra một số thách thức nhất định về vấn đề bảo mật, quyền kiểm soát dữ liệu do tài nguyên được chia sẻ dùng chung. Các ứng dụng, dữ liệu nhạy cảm cần được bảo vệ cẩn thận khi đặt trên Public Cloud. Mô hình này phù hợp với các ứng dụng web công cộng, email, lưu trữ không chứa dữ liệu mật.
Private Cloud
Đám mây riêng (Private Cloud) là mô hình điện toán đám mây trong đó cơ sở hạ tầng điện toán được dành riêng để phục vụ nhu cầu sử dụng của một tổ chức duy nhất. Khác với Public Cloud là các tài nguyên được chia sẻ chung, Private Cloud cung cấp một môi trường riêng biệt, cô lập về mặt vật lý cũng như hệ thống mạng để đảm bảo an toàn thông tin và kiểm soát cao cho doanh nghiệp.
Private Cloud mang lại nhiều lợi ích quan trọng về bảo mật, quyền kiểm soát dữ liệu. Toàn bộ cơ sở hạ tầng điện toán chỉ phục vụ riêng cho doanh nghiệp, không bị chia sẻ với bên thứ ba nào khác. Doanh nghiệp được quyền quản lý trực tiếp các tài nguyên, dữ liệu nhạy cảm của mình theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt về bảo mật ứng dụng hay tuân thủ quy định riêng trong lĩnh vực hoạt động.
Hybrid Cloud
Đám mây lai (Hybrid Cloud) là mô hình kết hợp giữa đám mây công cộng và đám mây riêng tư, cho phép doanh nghiệp tận dụng được những ưu điểm của cả hai hình thức này. Hybrid Cloud kết nối và điều phối tài nguyên từ các hệ thống điện toán đám mây khác nhau thành một môi trường liền mạch, linh hoạt để đáp ứng nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp.
Với Hybrid Cloud, doanh nghiệp có thể sử dụng đám mây công cộng để triển khai các ứng dụng phổ biến với yêu cầu tính sẵn sàng cao như website, email doanh nghiệp, trong khi vẫn giữ lại đám mây riêng để lưu trữ, xử lý những dữ liệu quan trọng, nhạy cảm với yêu cầu bảo mật nghiêm ngặt. Mô hình này mang lại sự linh hoạt, hiệu quả chi phí tối ưu cho doanh nghiệp.
Community Cloud
Community Cloud hay Đám mây cộng đồng là mô hình điện toán đám mây cho phép chia sẻ cơ sở hạ tầng và tài nguyên điện toán giữa các tổ chức có cùng mối quan tâm, mục đích chung. Community Cloud cung cấp một môi trường đám mây riêng biệt, được kiểm soát về quyền truy cập để đảm bảo sự riêng tư và an toàn thông tin cho cộng đồng đặc thù đó.
Đám mây cộng đồng thường được sử dụng bởi các nhóm tổ chức cùng hoạt động trong một lĩnh vực như tài chính, y tế, giáo dục hay có cùng mối quan tâm về các chủ đề nghiên cứu khoa học, công nghệ nhất định. Các thành viên trong cộng đồng có thể dễ dàng chia sẻ, trao đổi dữ liệu, tài nguyên và phối hợp các hoạt động một cách thuận lợi trên nền tảng Community Cloud.
Ưu điểm và nhược điểm của công nghệ điện toán đám mây
Ưu điểm của điện toán đám mây
- Tự thiết lập quản lý theo nhu cầu: Điện toán đám mây mang lại nhiều ưu điểm đáng kể cho người dùng và doanh nghiệp. Trước hết, người dùng có thể tự thiết lập, quản lý và sử dụng các dịch vụ công nghệ như tài nguyên lưu trữ, máy chủ ảo, ứng dụng theo nhu cầu mà không cần thông qua bên trung gian. Quá trình này linh hoạt, nhanh chóng thông qua giao diện trên nền tảng đám mây.
- Truy cập linh hoạt: Một ưu điểm nổi bật khác của đám mây là tính năng truy cập đa nền tảng từ mọi nơi, mọi lúc. Chỉ cần thiết bị có kết nối Internet, người dùng có thể dễ dàng truy cập, khai thác dữ liệu và ứng dụng trên môi trường đám mây bất kể họ đang ở đâu. Điều này hỗ trợ tối đa phương thức làm việc linh hoạt, di động ngày càng phổ biến hiện nay.
- Tiết kiệm chi phí vận hành: Theo mô hình chi trả theo nhu cầu sử dụng, doanh nghiệp chỉ phải trả phí cho phần tài nguyên công nghệ họ thực sử dụng thay vì đầu tư vốn lớn cho hạ tầng công nghệ cố định. Việc tránh lãng phí tài nguyên cũng góp phần giảm thiểu chi phí.
- Mở rộng, thu hẹp quy mô linh hoạt: Doanh nghiệp cũng có thể mở rộng hoặc thu hẹp quy mô tài nguyên máy chủ, lưu trữ một cách dễ dàng theo nhu cầu biến động. Điều này giúp tối ưu hóa nguồn lực, đáp ứng kịp thời các đột biến về nhu cầu sử dụng.
- Sao lưu, phục hồi dữ liệu an toàn: Các nhà cung cấp đám mây đều triển khai các giải pháp sao lưu dữ liệu tự động, đa lớp trên quy mô lớn. Nhờ vậy, trong trường hợp xảy ra sự cố mất dữ liệu, hệ thống có khả năng phục hồi toàn bộ dữ liệu một cách nhanh chóng, đảm bảo tính toàn vẹn và liên tục hoạt động.
- Bảo mật: Các nhà cung cấp đám mây luôn đầu tư nguồn lực lớn cho việc xây dựng, duy trì các lớp bảo mật đa dạng như bảo mật vật lý, bảo mật dữ liệu, bảo mật ứng dụng, bảo mật mạng,… theo các tiêu chuẩn, quy định nghiêm ngặt nhất để phòng ngừa, phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa từ bên ngoài.
Với nhiều ưu điểm thiết thực về khả năng tự phục vụ, truy cập linh hoạt, tiết kiệm chi phí đầu tư hạ tầng,… điện toán đám mây đã trở thành xu hướng được nhiều tổ chức, doanh nghiệp áp dụng trong thời đại công nghệ số hiện nay.
Cloud computing mang lại khả năng đổi mới, phát triển công nghệ nhanh chóng.
Nhược điểm của điện toán đám mây
Bên cạnh những ưu điểm thì hệ thống này cũng tồn tại một số nhược điểm có thể kể đến như:
- Phụ thuộc vào kết nối internet: Để truy cập và sử dụng dữ liệu trên đám mây, việc kết nối mạng ổn định và liên tục là điều kiện tiên quyết. Trong trường hợp mất kết nối, người dùng sẽ gặp khó khăn trong việc truy cập và làm việc với dữ liệu của mình, gây ra sự gián đoạn không mong muốn.
- Khả năng kiểm soát hạn chế:: Khi phát sinh sự cố kỹ thuật, người dùng thường khó có thể tự giải quyết vì không có quyền quản lý và truy cập đầy đủ vào hệ thống. Điều này có thể gây ra bất tiện nếu nhà cung cấp dịch vụ đám mây không hỗ trợ kịp thời.
- Quyền riêng tư: Khi dữ liệu được truyền lên đám mây, nó sẽ được lưu trữ trên hệ thống của nhà cung cấp dịch vụ. Điều này tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ thông tin, ăn cắp dữ liệu hoặc thậm chí mất hoặc hỏng dữ liệu nếu hệ thống bảo mật của nhà cung cấp không đủ mạnh.
Lời kết
Điện toán đám mây mang đến vô vàn lợi ích cho doanh nghiệp, từ việc tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động đến việc mở rộng quy mô và tăng cường tính cạnh tranh. Tuy nhiên, những nhược điểm như sự phụ thuộc vào internet, vấn đề bảo mật và khả năng tùy chỉnh hạn chế cũng cần được doanh nghiệp cân nhắc kỹ lưỡng trước khi triển khai.
Hiểu được những trăn trở của doanh nghiệp, A.I Tech đã không ngừng nghiên cứu phát triển các giải pháp chuyển đổi số IoT, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa việc sử dụng điện toán đám mây, khắc phục những nhược điểm tiềm ẩn và khai thác triệt để lợi ích mà công nghệ này mang lại. Còn chần chừ gì nữa, bạn hãy liên hệ ngay HOTLINE 0949491355 để được đội ngũ chuyên gia của A.I Tech tư vấn chi tiết về các giải pháp hoàn toàn miễn phí.
